เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 1014

2
บทนํา
ที0พักริมทางหลวงมี ชื0 อเรียกแตกต่างกัน ประเทศสหรั ฐอเมริกา แคนาดา ออสเตรเลีย และบางส่ วนในยุ โรป
เรี ยกว่า Rest Area, Safety Rest Areas and Welcome Centers, Safety Rest Areas and Waysides, Roadside Rest Area,
Service Station, Rest Stop, Service Area, Service Plaza, Service Center, Lay-bys (AASHTO. 1999) ประเทศไทย
เรี ยกว่า “ที0พักริ มทางหลวง” , “ศูนย์บริการทางหลวง”, “สถานีบริ การนํ6 ามัน” (กรมทางหลวง. 2551) ที0 พักริ มทางหลวง
จัดเป็ นสถานที0 ตั6งอยู่ติ ดริ มถนนหลวงหรื อถนนข้ ามแดนที0มี การจัดเตรี ยมสิ0 งอํานวยความสะดวกต่างๆ สะอาดและ
ปลอดภัย ไว้บริ การให้ กับนักเดิ นทางหยุดพักได้ผ่ อนคลายอิริ ยาบถ ความเหนื0อยล้าจากการเดินทางทั6งส่ วนของผู้ขับขี0
รถยนต์และผู ้ ร่ วมเดินทาง การหยุดพักและได้ผ่อนคลายอิริ ยาบถสามารถทําให้นักเดินทางเกิ ดความสดชื0น และพร้ อม
สําหรับการเดินทางต่อไปยังจุดหมายปลายทางได้อย่างปลอดภัย (Garder and Bosonetto. 1999)
ปัญหาของงานวิจัย
การเจริ ญเติบโตและการขยายตัวทางเศรษฐกิจในปัจจุ บัน ส่งผลให้ การจราจรเพิ0มมากขึ6น ทําให้มี การก่อสร้าง
เส้นทางในการคมนาคมขนส่งมากขึ6 น รวมทั6 งภาครัฐมีการผลักดันนโยบายเพื0อส่งเสริ มให้เศรษฐกิจของประเทศมีการ
เติบโตอย่ างต่อเนื0องและพร้อมที0จะแข่งขันได้ในตลาดโลก รวมทั6งกรอบความร่ วมมือในกลุ่มประเทศอาเซี ยน โครงการ
พัฒนาทางหลวงระหว่างประเทศเช่ น โครงการพัฒนาทางหลวงของประเทศไทยที0เชื0อมโยงกับประเทศเพื0 อนบ้าน
โครงการทางหลวงอาเซี ยน โครงการทางหลวงเอเชีย ที0กําลังดําเนินการก่อสร้ างตามกรอบระยะเวลาที0ต้องแล้วเสร็ จในปี
พ.ศ. 2563 เพื0อรองรั บประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) เป็ นต้น (กรมทางหลวง. 2551) ข้อมูลสถิติ การเติบโตของภาค
ธุรกิจยานยนต์ในประเทศไทยจากการจดทะเบียน ณ ที0สํานักจัดระบบการขนส่ งทางบก กรมการขนส่งทางบก พ.ศ. 2547
ถึง เดือนกันยายน พ.ศ. 2551 พบว่าการจดทะเบียนมี ปริมาณสู งขึ6 นอย่างต่อเนื0 องและมีแนวโน้มเพิ0มขึ6นเรื0 อยๆ (กรมการ
ขนส่งทางบก. 2552) การเพิ0มขึ6นของปริ มาณรถยนต์ย่อมส่งผลถึงการเกิ ดอุบัติเหตุบนท้องถนนที0มี สถิติเพิ 0มสูงขึ6 นเรื0 อยๆ
จากผลรวมสถิติ อุบัติ เหตุรถยนต์บนถนนหลวงทั0วประเทศไทย โดยสํานักงานตํารวจแห่งชาติ พ.ศ. 2543 ถึงเดือน
สิ งหาคม พ.ศ. 2551 พบว่าอุบัติ เหตุรถยนต์บนถนนหลวงมีสถิ ติเพิ0มสู งขึ6นอย่ างต่อเนื0 องและมีแนวโน้มเพิ0มขึ6 นเรื0 อยๆ
(กรมการขนส่งทางบก. 2552)
ผลการวิจัยจากผู้เชี0ยวชาญ Haworth (1998) สรุ ปว่ าการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนนหลวงมาจากความเหนื0 อยล้า
ระหว่างการเดินทางของผู้ ขับขี0ยานพาหนะเป็ นระยะเวลาที0ยาวนานโดยไม่มีการหยุดพักเป็ นสาเหตุหลักจากหลายสาเหตุ
ที0เกิ ดขึ6 น ดังนั6นการลดอุ บัติเหตุบนท้องถนนหลวงจําเป็ นที0ผู ้ขับขี0 ยานพาหนะจะต้องมีการหยุดพักเพื0อให้เกิ ดการผ่อน
คลาย และเกิ ดความสดชื0นพร้อมที0จะเดิ นทางต่อไป ประเทศออสเตรเลียมี กฎหมายกํ าหนดให้นักเดิ นทางผู ้ขับขี0
ยานพาหนะต้องมีการหยุดพักทุ กๆ 2 ชั0วโมง ปั จจัยด้านพื6 นฐานที0ผู้ขับขี0 ยานพาหนะและนักเดินทางมี ความพึงพอใจที0
ต้องการให้ภาครัฐ หรื อผู้ประกอบการเอกชน มีการก่ อสร้ างที0พักริ มทางหลวงที0ได้มาตรฐานสะอาด สะดวก ปลอดภัย มี
สิ0 งสาธารณูปโภคอํานวยความสะดวกต่างๆไว้คอยให้บริการ เพื0อให้นักเดินทางได้หยุดพัก และใช้ บริการในระหว่ างการ
เดินทางบนถนนหลวง ซึ0 งตรงกับผลการสํารวจความพึงพอใจของนักเดินทางต่อการใช้บริการที0พักริ มทางหลวงระหว่าง
การเดิ นทาง นิตยสาร “Good to Great” ประเทศสหรัฐอเมริ กาฉบับระหว่างเดือน เมษายน ถึง กรกฎาคม พ.ศ. 2552 ผล
การสํารวจและสถิติ พบว่านักเดินทางมีความพึ งพอใจต่อที0 พักริ มทางหลวงมี เปอร์เซ็นต์เพิ0 มสูงขึ6 นอย่างต่ อเนื0 องจากปี
พ.ศ. 2548 ถึง พ.ศ. 2551 จากร้อยละ 88 เพิ0มเป็ นร้อยละ 91 และมีแนวโน้มเพิ0มขึ6 นจากการสํารวจใน 3 เดือนแรกของปี
พ.ศ. 2552 นักเดินทางให้ความพึงพอใจเพิ 0มสูงขึ6นเป็ นร้อยละ 95 (Good to Great. 2009)
การดําเนินธุรกิ จสถานีบริ การนํ6 ามันที0พักริมทางหลวงในยุคปั จจุบันจําเป็ นต้องใช้หลักกลยุทธ์การตลาดสร้ าง
แบรนด์ รี แบรนด์ในการบริ หารธุรกิ จกับกลุ่มเป้ าหมาย และตลาดที0เหมาะสมกับสถานการณ์ โดยมีเป้ าหมายในการ