2
บทนํ
า
ที่
มาและความสํ
าคั
ญ
กลไกลสํ
าคั
ญในการขั
บเคลื่
อนเศรษฐกิ
จและสั
งคมให
เจริ
ญก
าวหน
าคื
อวิ
ทยาศาสตร
ถึ
งแม
การจั
ดการเรี
ยนรู
วิ
ทยาศาสตร
ในประเทศไทยจะได
รั
บการพั
ฒนาอย
างต
อเนื่
อง (ภู
มิ
ศั
กดิ์
อิ
นทนนท
, ฉั
นทนา จั
นทร
บรรจง และ Shuichi
Sugi, 2543 : 1) แต
จากผลการประเมิ
นความรู
ทางวิ
ทยาศาสตร
ของนั
กเรี
ยนในกลุ
มประเทศที่
เป
นสมาชิ
กของ องค
กร
ความร
วมมื
อและพั
ฒนาทางเศรษฐกิ
จ (Organization for Economic Cooperation and Development, OECD) ในโครงการ
ประเมิ
นผลนั
กเรี
ยนนานาชาติ
(Program for International Student Assessment, PISA) ใน พ.ศ. 2553 นั
กเรี
ยนไทยได
คะแนนวิ
ชาวิ
ทยาศาสตร
คะแนนเฉลี่
ย 425 คะแนน ซึ่
งต่ํ
ากว
าค
าเฉลี่
ยของ OECD คื
อ 501 คะแนน ขณะที่
ฮ
องกง เกาหลี
และญี่
ปุ
น มี
คะแนนสู
งกว
าค
าเฉลี่
ย OECD คื
อ 549, 538, และ 539 ตามลํ
าดั
บ (สํ
านั
กงานเลขาธิ
การสภาการศึ
กษา, 2553 :
29 - 43) และผลการสอบแบบทดสอบผลสั
มฤทธิ์
ทั่
วไป (General Aptitude Test, GAT) พบว
า ภาษาอั
งกฤษ คณิ
ตศาสตร
เคมี
ชี
ววิ
ทยา และฟ
สิ
กส
มี
ค
าเฉลี่
ยต่ํ
ากว
าร
อยละ 40 และมี
อั
ตราส
วนผู
เรี
ยนที่
อยู
ในเกณฑ
ควรปรั
บปรุ
งเกิ
นร
อยละ 50 ใน
วิ
ชาคณิ
ตศาสตร
และฟ
สิ
กส
(สํ
านั
กทดสอบทางการศึ
กษา สํ
านั
กงานคณะกรรมการการศึ
กษาขั้
นพื้
นฐาน, 2552) จาก
ข
อมู
ลดั
งกล
าวแสดงถึ
งผลสั
มฤทธิ์
ทางการเรี
ยนวิ
ชาวิ
ทยาศาสตร
ของไทยอยู
ในเกณฑ
ต่ํ
า
จากป
ญหาดั
งกล
าวข
างต
นส
งผลให
เกิ
ดแนวคิ
ดในการพั
ฒนารู
ปแบบการจั
ดการเรี
ยนรู
ที่
หลากหลายเพื่
อเพิ่
ม
ผล
สั
มฤทธิ์
ทางการเรี
ยนวิ
ทยาศาสตร
และ
หนึ่
งในรู
ปแบบการจั
ดการเรี
ยนรู
ที่
ช
วยเพิ่
มผลสั
มฤทธิ์
ทางการเรี
ยนให
สู
งขึ้
น
คื
อ การจั
ดการเรี
ยนรู
โดยเน
นการปฏิ
บั
ติ
จริ
ง (practical work) ด
วยการทดลอง
(อํ
านวย ดาราแจ
ง, 2544; สมาน กาญจน
พฤกษ
, 2545; ธนิ
ต บุ
ญใส, 2533; สาคร แถวโนนงิ้
ว, 2548; สุ
ขสรรค
พรธิ
อั้
ว, 2548; เที
ยนชั
ย ใหมทอง, 2548; สุ
รพงษ
เกลี
ยวสี
นาค, 2548)
แต
อย
างไรก็
ตามป
ญหาสํ
าคั
ญของการจั
ดการเรี
ยนรู
โดยเน
นการปฏิ
บั
ติ
จริ
งด
วยการทดลอง ได
แก
การออกแบบและสร
างกิ
จกรรมการทดลอง รวมทั้
งเทคนิ
คการสอนที่
นั
กเรี
ยนสามารถสร
างองค
ความรู
ด
วยตั
วเอง
(ชู
ศั
กดิ์
เปลี่
ยนภู
, 2546)
จากประสบการณ
ในการสอนของผู
วิ
จั
ยในรายวิ
ชาฟ
สิ
กส
ตลอดระยะเวลา 3 ป
พบว
ามี
หลายหั
วข
อที่
นั
กเรี
ยน
ไม
ได
ทํ
าการทดลอง หนึ่
งในหั
วข
อที่
ผู
วิ
จั
ยสนใจและต
องการให
นั
กเรี
ยนได
ทํ
าการทดลองได
ด
วยตนเอง คื
อ เรื่
องกฎการ
อนุ
รั
กษ
พลั
งงาน เพราะเป
นเรื่
องที่
มี
ความเป
นนามธรรมสู
งต
องอาศั
ยความเชื่
อมโยงเนื้
อหาเรื่
องงานและพลั
งงาน ดั
งนั้
น
ผู
วิ
จั
ยจึ
งได
พั
ฒนาชุ
ดทดลองเรื่
องกฎการอนุ
รั
กษ
พลั
งงานร
วมกั
บการจั
ดการเรี
ยนรู
แบบทดลอง โดยหวั
งว
านั
กเรี
ยนที่
ผ
าน
การจั
ดกิ
จกรรมการเรี
ยนรู
นี้
แล
ว จะมี
ผลสั
มฤทธิ์
ทางการเรี
ยนสู
งขึ้
น
วั
ตถุ
ประสงค
ของการวิ
จั
ย
1.
เพื่
อสร
างและหาประสิ
ทธิ
ภาพของชุ
ดทดลองเรื่
องกฎการอนุ
รั
กษ
พลั
งงานผ
านเกณฑ
80 / 80
2. เพื่
อพั
ฒนาผลสั
มฤทธิ์
ทางการเรี
ยนเรื่
องกฎการอนุ
รั
กษ
พลั
งงานด
วยชุ
ดทดลองร
วมกั
บการสอนแบบทดลอง
คํ
าถามวิ
จั
ย
1
ชุ
ดทดลองเรื่
องกฎการอนุ
รั
กษ
พลั
งงานที่
สร
างขึ้
น มี
ประสิ
ทธิ
ภาพผ
านเกณฑ
80/80 หรื
อไม
2.
การใช
ชุ
ดทดลองเรื่
องกฎการอนุ
รั
กษ
พลั
งงานร
วมกั
บการจั
ดการเรี
ยนรู
แบบทดลอง มี
ผลต
อผลสั
มฤทธิ์
ทางการเรี
ยนอย
างไร